Saç dökülmesi sorunu sadece erkeklerde görülen bir sorun değildir. Kadınlar da çeşitli nedenlere bağlı saç dökülmeleri görülür. Ancak kadınlarda görülen saç dökülmesi erkeklerde olduğu gibi saçlı derinin belirli noktasında yoğunlaşıp kellik oluşturmaz. Kadınlarda saç dökülmesi tüm saçlı deriyi kaplayan diffüz dökülme şeklinde olur dolayısıyla seyrelmeye yol açar.
Kadınlarda görülen saç dökülmesinde ön saç çizgisi korunur. Kadınlarda görülen erkek tipi saç dökülmesi de diffüz dökülme şeklinde ince ve tüm kafa derisinde olur ve diğer tip saç dökülmeleriyle karıştırılır.
Hangi tip saç dökülmesi olursa olsun dökülmenin altında yatan nedenlerin araştırılması gerekir. Gerek kadınlarda gerekse erkeklerde görülen saç dökülmesinin çok farklı nedenleri vardır.
Kadınlarda görülen saç dökülmesi nedenlerinin başında ruhsal stres, hormon değişiklikleri, hamilelik, doğum yapmak, menopoz, yüksek ateşle seyreden enfeksiyonlar, guatr, demir eksikliği anemisi, saç koparma hastalığı (trikotilomani), yanlış saç bakımı yöntemleri, mevsim geçişleri, ilaçlı tedavilerin yan etkileri, doğum kontrol ilaçları gelmektedir.
Aşırı stres
Stres, insanın kendini tehdit veya baskı altında hissetmesi sonucu ortaya çıkan bir gerilme hali ve yaşam kalitesinin bozulması durumudur. Stres halinde vücutta bir dizi biyokimyasal olaylar meydana gelir. Bu olayların sonucu olarak da bazı rahatsızlıklar ortaya çıkar. Saç dökülmesi de bu rahatsızlıklardan biridir. Saç dökülmesi vücudun strese karşı bir tepkisidir.
Stres, çeşitli saç dökülmesi tiplerine neden olabilir. Strese bağlı saç dökülmesi şekli kişiye göre değişebilmektedir. Streste genellikle telogen effluvium türü saç dökülmesi meydana gelir. Stres altında saçlar anagen gelişimi tamamlamadan telogen evresine geçer ve normal süreden daha erken dökülür.
Stres ortadan kalkarsa 6 ila 9 ay içerinde dökülen saçların yerine yeni saçlar çıkar.
Değişen hormonlar
Hamilelik, menopoz, adet dönemleri, doğum kontrol hapları hormon seviyesi değişikliklerine sebep olur. Bu değişiklikler sonrasında saç dökülmesi yaşanır. Dökülme durduktan sonra dökülen saçların yerine yenileri çıkar.
Hamile kalmak ve doğum yapmak
Gebelik ve doğum sonrası dönemde hormonal değişiklikler, metabolik değişiklikler ve psikolojik hassasiyet çok fazladır. Bu dönemde yaşanan fizyolojik değişiklikler saç gelişimine de etki etmektedir. Anne adayının vücudu yeni bir canlı gelişimine yataklık ettiğinden beslenme yetersizlikleri bu dönemde önemsenmelidir. Gebelikte ortaya çıkan beslenme sorunları demir eksikliği çinko eksikliği saç dökülmesine yol açar. Özellikle demir eksikliği anemisi gebelerde çok sık rastlanan bir durumdur. Eğer saç dökülmesine yol açan başka faktörler etkili olmazsa gebelikte günlük saç dökülmesinde azalma görülebilir.
Doğum sonrası östrojen düzeylerindeki ani düşme saç dökülmesi ile sonuçlanmaktadır. Doğum sonrasında saç dökülme hızı normalin 2-3 katına çıkar. Doğum sonrası saç dökülmesinde stres, kan kaybı, emzirme dönemindeki prolaktin hormonu seviyesindeki artış etkilidir. Doğum sonrası dönemde telogen fazdaki saç foliküllerinde azalma görülmekte ve telogen dökülme gerçekleşmektedir. Bu dönemdeki telogen dökülme altı ay kadar sürer. Belli bir süre sonra dökülen saçlar yeniden çıkar.
Menopoz
Menopoz adet kesilmesi durumudur. Bayanlar menopoz döneminde kilo alma, sıkıntı basma, stres gibi birçok sorun yaşayabilir. Bu sorunların dışında menopoz döneminde en fazla yaşanan sorunlardan biri de saç dökülmesidir.
Yüksek ateşe sebep olan enfeksiyonlar
Her türlü enfeksiyon vücut dengesini etkiler. Saç hücreleri duyarlı hücrelerdir ve her türlü enfeksiyondan kolay etkilenirler. Yüksek ateş de saç dökülmesine neden olabilir.
Tiroit hastalığı
Tiroid bezi, salgıladığı hormonlarla metabolizmayı düzenleyen bir organdır. Tiroid hastalıkları tiroid hormonlarının normalden az ya da fazla salgılanmasına neden olur. Tiroid rahatsızlıkları saç dökülmesi, halsizlik, aşırı kilo alma veya kilo verme, uyuşukluk, sinirlilik gibi rahatsızlıklara yol açar.
Demir eksikliği
Kadınlarda demir (Fe) eksikliği anemisi sık gözlenen bir durumdur. Kandaki demir eksikliği ve kan demir düzeyleri normal olsa bile demir depolarının düşük olması durumlarda saç dökülmesinin meydana geldiği konu uzmanlarında ileri sürülmektedir. Demir eksikliğinin saç dökülmesine neden oluş mekanizması net olarak bilinmemekle birlikte hızlı bölünen hücreler grubunda yer alan saç kökündeki hücrelerin demir eksikliklerine hassas olmasının saç dökülmesine yol açtığı ileri sürülmektedir. Demir eksikliği, adet kanamalarının çok yoğun olması ve yetersiz beslenme gibi nedenlere bağlı olarak oluşur.
Dengesiz ve düzensiz beslenme
Zayıflamak adına yapılan diyetler, zayıflama programları, eksik beslenmeye ve vücutta vitamin ve minerallerin azalmasına yol açabilir. Yetersiz beslenme, saç hücrelerini olumsuz etkilenmekte, saçların yıpranmasına ve dökülmesine yol açmaktadır.
Saç koparma hastalığı (Trikotilomani)
Psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu hastalığa yakalanan kişiler saç veya kıllarını koparmaktan bir tür tatmin yaşarlar. Saç koparma bir takıntı haline gelmiştir. İleri durumlarda belirgin bir saç kaybına neden olur. Trikotilomani hastaları saç haricinde, kaş, kirpik, sakal gibi diğer kıllarını da yolabilirler.
Saç kıran (Alopesi Areata)
Tüm kafa bölgesinde değil de saçlı deri yüzeyinin bir veya çok sayıda bölgesinde metal para şekil ve ebadında yuvarlak öbekler halinde saçsız alanlar oluşur. Tüm deri yüzeyinde değil de belirli bölgelerde ortaya çıkmasının nedeni bilinmemektedir. Genellikle çocuk ve gençlik dönemlerinde görülür. Stres veya enfeksiyona bağlı olarak meydana gelebilir. Bu hastalıkta saç folikülleri bağışıklık sistemi tarafından yabancı cisim olarak algılanır ve yok edilmeye çalışılır.
Mantar enfeksiyonunun sebep olduğu saç kıran (tinea tonsurans) bulaşıcıdır. Hastalık sonrası saçlar bir süre sonra tekrar çıkar.
Saç bakımı adına yapılan çeşitli yanlışlar
Saç bakımı adına yapılan bazı yanlış uygulamalar da saç dökülmesine yol açar. Bayanlar estetik görünüme önem verdiklerinden saçları ile çok daha fazla ilgilenirler. Ölçüsüz yapılan saç bakımları saç dökülmesine neden olan yanlış uygulamalardır. Bunlar:
- Saçlara çok fazla fön çekilmesi
- Saçların çok gergin bağlaması
- Saça fazla kuvvet uygulayarak tarama, saç şekillendirme
- Saçların çok fazla boya ve diğer bazı kimyasal ürünlere maruz bırakılması
- Yetersiz beslenme, yanlış diyetler
Kadınlarda yaşanan erkek tipi saç dökülmesi
Erkek tipi saç dökülmesi kadınlarda %20-30 oranında görülmektedir. Ancak, kadınlarda dökülmenin şekli erkeklerden farklı olur. Kadınlarda görülen erkek tipi saç dökülmesinde ön saç çizgisi korunur ve başın üst kısımlarında seyrelme şeklinde dökülme görülür.
Saç derisinde meydana gelen hastalıklar
Kafa derisinde görülen mantari hastalıklar saç dökülmesine neden olur. Mantar enfeksiyonu (tinea tonsurans) bulaşıcı bir özellik arz eder.
Mevsimlere göre saç dökülmesi
Saç gelişiminde mevsimlere göre değişimler yaşanabilir. Ilık mevsimlerde saç büyümesi daha artar. Eylülde ayında saç büyümesi en üst seviyededir. Aralık ayı ile Haziran ayı arasında saç büyüme hızı daha yavaştır. Mevsime bağlı saç dökülmeleri geçici olduğu için bu tür dökülmelerde endişe edilmesine gerek yoktur.
Kimyasal ilaç tedavisi
Vücuttaki kanserli hücreleri yok etmek için kullanılan ilaçlar saç hücrelerine de zarar verir. Bu tür ilaçlardan en çok etkilenen vücut hücreleri saç hücreleridir. Bu nedenle kemoterapi yoğun bir saç dökülmesi yapar.
Kanser ilaçları saç foliküllerinde yapısal bozulmaya bunun sonucu olarak da büyüme evresindeki saçların dökülmesine yol açar. Kanser ilaçlarının yol açtığı dökülme Anagen effluvium dökülmedir. Saç dökülmesi tüm saçlı deriyi kapsar. İlaç tedavisi sona erdiğinde dökülen saçların yerine yenileri çıkar.
Diğer nedenler
Civa ve talyum zehirlenmeleri, radyasyona, bazı bitkisel ve kimyasal toksinler, protein eksikliği anagen fazda saç dökülmesine yol açar.
